S'Ispontaneidade: chistionare in rima
S'Ispontaneidade est sa capacidade de cantare in rima chin sa metrica zusta improvvisande, cantande un argumentu, in cada occasione e in cada trettu unu siata.
Partzinde su problema, s'improvvisadore depet iscire prima sue de narrere usande sa metrica zusta, e resessire a acatare sas rimas pro lu narrere, chin su traiu. Tottu custu depet bennere naturale comente chi siat chistionande.
Pro sa metrica vat già una sezione apposita, SA METRICA, chi dat cussizzos, duncas inoche si supponete chi s'improvvisadore la connoscata.
Unu Esempiu
Cando unu poeta cantat chin ispontaneidade si podet pilisare issa vettura sua issu mentres chi est andande a su tribbagliu a cantare. E tando nata chi vat medas vetturas a giru, chi est allargu da uve depet arribbare oppuru chi est istraccu.
Podet sichire custu joccu cantandesi assa sola e improvvisande in poesia.
Si isbagliat carchi cosa no est nudda, peroe est improvvisande!
Istudiare sos Esordios
Pro esercitare s'ispontaneidade eo mi so cuncentrau issos esordios, lassande istare sas ateras partes de sa gara
Sa digital library de sa Regione Sardigna at medas garas, ed eo apo ascurtau medissimos esordios de cussas garas. In medas casos, appo ascurtau pro tempus meda solu sos esordios chene sos ateros cantos de sa gara
In particulare, cando chistiono pesso assos esordios de sos poetas Franziscu Mura e Mario Masala de Silanus, ca vindat medas issu sito de sa Regione.
Pruitte s'Esordiu
S'esordiu est pius fatzile de su tema ca su poeta nat su chi cherete non depet netzessariamente chistionare de unu tema, podet chistionare de sos annos chi est andau a cussu loccu, de un articulu de giornale, ringraziare ca l'ana muttiu, chistionare de su tempus chi colata, chistionare de sos ateros poetas, ecc.
Non toccat de are una cultura pro cantare s'esordiu, duncas non toccat de iscire sa vida de sos Santos, o s'istoria de sa Sardigna.
Toccat de azunghere chi in s'esordiu non sempere sos poetas si deppene rispondere s'unu a su chi nat s'ateru. Custu azunghet fatzilidade assa cosa
Apo potziu notare peri chi a bortas sas rimas de unu poeta venini ripiccadas dae s'ateru poeta pro rispondere, semplificandeli galu piusu sa vida. Oppuru in ateros casos, una paragula usada in mesu riga da unu poeta diventat rima iss'ottada de s'ateru poeta cando rispondete
Pro tottu custos motivos s'esordiu est menzus pro allenare s'ispontaneidade. Eo cussizzo de intendere medissimos esordios.
Acher Esercizios
Unu eserciziu utile este provare a indovinare sa rima de su poeta o a nde accattare una chi vi andet accurzu. Pro aches custu si podet usare unu CD e cando est cantande arrimare su CD e ripitere sa rima de su poeta e nd'acattare chi cumbinana.
Un ateru eserciziu est chin unu cantu de papiru o a computer a marcare tottu sas rimas chi nat su poeta e indovinare o azunghere ateras rimas chi cumbinana pro su discursu issu mentres chi s'est ascurtande s'esordiu
Gosi si imparana sas rimas
Su primu risultau est de imparare sas rimas chi usan sos poetas, sas pius frequentes o sas chi bos abbarran pius impressas. In particulare, eo apo intesu medissimos esordios de Mura e de Masala duncas mi sunu abbarradas unu paccu de rimas chi usan custos poetas pro cuminzare, e chi medas vortas ripetin sas mattessi rimas. Ma pius esordios si intendene pius su rimariu venit a creschere. Como un eserciziu est a chircare imbeces esordios de Sotgiu, pro piccare rimas peri dae cue.
No est urgente a las imparare tottus ma a nde imparare su pius possibile e a imparare peri sas rimas dae evitare ca sunu diffitziles e pro poetas espertos (ad es. certos verbos).
Podet essere utile assa prima a si marcare tzertas rimas in unu pappiru pro sos casos inuve si connoschene solu duas rimas e vinde servit un atera chi non b'at ghettu de ammentare.
S'Ispontaneidade
Su sicundu risultau est de mezorare s'ispontaneidade. Venini a mezorare tottu paris: sa memoria pro sas rimas, su fattu de no las irmenticare cando ses cantande, su fattu de cuminzare a improvvisare comente chistionande ma in rima - chissas rimas imparadas - e chissa metrica zusta - chissa metrica imparada -
Custa abilidade achet in modu chi cando si intendet una riga de un'ottada sa conca iscattet comente una molla chircande ateras rimas chi cumbinana e medas vortas si indovinat su chi nat su poeta prima de sa ine de sa riga
I Trassa: sas duas rigas de cuminzu
Su poeta chi est imparande ma peri su poeta espertu usata medas vortas sas primas duas rigas de s'ottada comente sas pius paccu importantes
Sa prima e sa sicunda riga infattis valene usadas comente appoggiu, ca ponene sas 2 DUAS rimas de agabbu de sas atteras 4 BATTORO rigas chi venini dopo.
Peroe no achene nudda de ateru. Non trasmittini unu messaggiu. Sunu rigas de cienidura.
Medas vortas non cherene pessadas prima, ma si pessat a ora de cantare solu appuntu pro impostare sas rimas.
Esempiu:
Issu chi naras pero' pone cura
Ascurta a mie e pessa a differente
Sunu de cienidura ma impostana sas rimas chin URA e chin ENTE, e su tribbagliu l'an attu.
Essende de cienidura venini pessada a urtimas, a ora ora, dopo chi s'improvvisadore at già pessau ite narrere in mesu a s'ottada. Non sunu duncas de ragionare prima... bastat una riga qualsiasi chi agabet chin URA e una chin ENTE
Gosi si valanzat tempus chi si podet usare pro pessare a sue de narrere e a sas ateras rigas.
Issomma si cantana sas rigas chene presse, chircande de impostare sas paragulas in rima. Achende gosi unu si ammentat sas rimas chi at sepperau e venit azudau pro su chi venit dopo.
II Trassa: si cantana una a una
Est una vona idea a cantare sas primas duas rigas separadas. L'achene peri sos poetas espertos.
Duncas, si cantat prima solu sa prima riga chissu traiu chi vi cherete.
Poi si lassat colare un istante (su tenore) e si cantat s'atera riga chissu traiu chi vi cheret. E si lassat colare un ateru istante (torra su tenore).
No achet nudda si non b'at tenore, si achet su contu chi vi siata.
Dopo si podet cantare su restu de s'ottada: s'ala pius importante
III Trassa: sue de narrere andat dopo
Si sas primas duas rigas sun de appoggiu su poeta non si brujat sue de narrere in custas rigas, ma chircat de lu mantennere pro dopo
Duncas est issas 4 BATTORO rigas successivas chi su poeta ponet sa parte pius importante de su discursu.
Toccat sempere de ponnere sa cienidura assu cuminzu e de l'evitare su pius possibile dopo.
Sas urtimas 2 DUAS rigas, assa ine, dana pius libertade ca si ciambat sa rima duncas agevolana su poeta pro imbentare s'agabbu.
IV Trassa: Mezorare sas ottadas a cantos
S'improvvisadore chi est imparande nonbilia achete a facchere sempere ottadas cumpletas, vene metricadas e ispontaneas.
Si depet esercitare sos varios cantos chi servini pro achere s'ottada piccandelos unu pro unu.
Pro narrere amus ja vidu issa parte SA METRICA chi cussa valet esercitada a sa sola una vorta chi si sepperat sa metrica de usare.
Peri sas primas duas rigas de s'ottada valen esercitadas a sa sola, s'improvvisadore cantat solu cussas 2 DUAS rigas pro impostare sa rima, de cienidura e chissa metrica zusta. Gosi si esercitata pro cando at aere cosa de narrere in una ottada intrega.
Utile est peri a si esercitare a narrere sas cosas importantes issas 4 BATTORO rigas chi sun dopo sas 2 DUAS iniziales, de modu de non si brujare derettu sue de narrere. Duncas, si poden cantare solu sas primas 6 SES rigas chene s'agabbu. S'improvvisadore pessat a su chi cheret narrere e a sas rimas de usare issas 4 BATTORO rigas de mesu, pero' isterret prima 2 DUAS rigas de cienidura, chi sunu de appoggiu pro ponnere sas rimas, e poi sicchiti. Gosi si esercitat peri sa memoria a non sinde irmenticare sas rimas, iss'urdu chi est cantande s'ottada.
Assa prima est normale peri chi s'ottada si lasset a mesu, pro una rejone o pro s'attera.
Toccat a nois
Dopo are intesu medas esordios e are attu medas esercizios ascurtande sas ottadas anzenas toccat de cuminzare nois a impovvisare.
Cando s'improvvisadore resessit a anticipare chin fatzilidade sas rimas de un ateru poeta cantande, at imparau paccas rimas e allenau sa memoria a silas ammentare issu mentre chi las est cantande.
Oramai connotta est sa metrica, si tzuccat de ghettu naturale comente chi siat chistionande, ma chin su traiu e chin sa metrica, a improvvisare su chi unu pessata o su chi est sutzedende iss'istanza o issa macchina o si affrontat un argumentu connottu.
Si usana sas rimas imparadas ascurtande sos esordios anzenos, pro resessire a facchere nessi una parte de s'ottada tottu improvvisada. Poi abbellu abbellu si chircat de tirare su discursu su pius a longu possibile a forza de ottadas.
Si depet isviluppare s'abilidade de narrere una cosa si siata in ottada de ghettu naturale comente chi si siat chistionande, ma chin su traiu e chin sa metrica.
Si unu iscit bene unu contu podet cuminzare cantande cussu o chircande sas rimas pro lu cantare, achende s'ottada a cantos.
Oppuru si podet imbentare una ottada de brulla o de fantasia, nande una cosa si siata
Rispondere a s'Esordiu
Cando s'improvvisadore cuminzat a isparpeddare carchi ottada, podet acattare utile a rispondere a un ateru poeta.
Assa prima si podet rispondere a sas ottadas de s'esordiu de una gara registrada. Ascurtande unu CD si podet intendere s'ottada anzena tando si arrimat su CD e si rispondet a custa ottada.
Oppuru si usat su chi nat su poeta comente ispuntu pro s'ottada de achere chi cumpletat su chi it nande cudde o chi lu nat de ateru ghettu.
Sa difficultade est chi si deppet restare in tema de su chi est nande s'atteru poeta. Iscinde sue de narrere, podet bennere imbeces pius fatzile a cantare a sa sola.
Cada iscusa est vona pro improvvisare!
V Trassa: Tra un'ottada e s'attera
Supponimus chi siana cantande 2 DUOS poetas.
Cando est cantande s'ateru poeta, su poeta non si depet accunnare e non si depet dormire o distrarre.
Su poeta non depet ascurtare tottu s'ottada de s'ateru e isetare chi finata prima de sestare sa sua. Vi cheret intuitu e sa capacidade de anticipare s'ateru poeta e de cumprendere a uve cheret andare a finire chissu chi est nande.
Depen bastare paccas paragulas de s'ateru poeta, sa prima riga, o sas primas paccas rigas pro are un'idea de sa risposta.
Su poeta no ascurtat mai s'ottada de s'ateru intrega chene pessare derettu assa sua, apenas chi podete.
Cussizzo de achere custa pagina paris a SAS RIMAS